Günümüzde teknolojinin nimetlerinden faydalanmak oldukça önem kazandı. Kamu kuruluşları da vatandaşlarına kaliteli bir hizmet sunmak adına teknolojiden geri kalmıyor. Balıkesir Büyükşehir Belediyesi bünyesindeki Fen İşleri Dairesi Başkanlığı, Borusan Makina ve Güç Sistemleri’nin sunduğu Sitech makine kontrol sistemleri sayesinde yol yapım çalışmalarında sıfıra yakın hata payıyla üretimine hız kazandırıyor.
Fen İşleri Dairesi Başkanlığı Yol Yapım Şube Müdürü Gökhan Mit, Sitech makine kontrol sistemlerinin yol projelerine sağladığı avantajları detaylı bir şekilde anlattı.
Balıkesir, büyükşehir belediyesi olduktan sonra geniş bir coğrafi alana hizmet vermeye başladı. Belediyenin büyüklüğü hakkında bilgi verir misiniz?
Balıkesir’de nüfus daha çok kırsal kesimde yoğunlaşıyor. Belediye sınırlarımız içinde 20 ilçe, 1.100 mahalle bulunuyor. Kırsal mahalli yollarımız toplam 6 bin km’yi buluyor. Bakım-onarım, karla mücadele gibi operasyonlarda, arazinin de zorlu olması nedeniyle zor şartlar altında vatandaşlarımıza hizmet veriyoruz. Geçen yıl 619 km sathi kaplama, 40 km de sıcak asfalt yapımı gerçekleştirdik. Bu yıl da 600 km hedefliyoruz. Araç trafiğine, popülasyona göre tespitler yapıp çalışmalarımızı şekillendiriyoruz.
Büyükşehir yasasıyla birlikte makine parkı genişledi. Makine ekipman parkınız hakkında neler söyleyebilirsiniz?
Büyükşehir olmamızın ardından 3 yıl içerisinde 52 adet iş makinesi, 45 adet kamyon alımı yaptık. Kamyon hariç toplam 65 adet makineye ulaştık. Hala makine ihtiyacımız var fakat orantılı bir şekilde büyümeye çalışıyoruz. Başlangıçta kiralama yoluna gittik, istediğimiz verimi alamadık. Kendi malımız olmasını ve yedek parçada sorun yaşamamak için tek bir markada birleşmeyi tercih ettik ve Fen İşleri Dairesi Başkanlığı olarak Caterpillar markasına yoğunlaştık. Yine Borusan Makina ve Güç Sistemleri bünyesinde bulunan Genie marka personel yükseltici platformları da kullanıyoruz.
“Teknolojiyi yakından takip ediyoruz.”
Makine parkınıza bakınca yeniliklere açık bir belediye olduğunuzu görüyoruz…
Mevcut yolların güncellenmesi ve yeni yol yapımında günümüz şartlarına uygun ve belli bir standarda göre hareket etmemiz gerekiyor. İşin boyutuna göre ya ihale usulü ya da kendi ekibimizle çalışmalarımızı sürdürüyoruz. 20 yıl sonra da bu yolların aktif olarak kullanılması lazım. Dolayısıyla teknolojiyi yakından takip ettiğimiz için ihale yoluyla alımını yaptığımız Sitech makine kontrol sistemlerini makinelerimize entegre ettik.
Sitech sistemlerinden nasıl haberiniz oldu?
Bu tür kontrol cihazlarını yurt dışındaki bir teknik gezide gördüm. Makine parkımız genişleyip işler istediğimiz gibi gitmeye başlayınca Sitech yetkililerinden bilgi aldık ve makinelere uygulamaya karar verdik.
Şu anda hangi makinelerinizde kullanıyorsunuz?
329D L paletli ekskavatörde yolun şevlerinde, 140 M greyderde ise tesviye amaçlı kullanıyoruz. Yolun projesi cihaza yüklendikten sonra operatörlerimiz kontrollü bir şekilde çalışmalarına devam ediyor.
“Sağlıklı yapılan işlemler sayesinde defalarca geriye dönüş yapmadığımız için hızımız arttı.”
Sitech, ilk etapta beklentilerinizi karşıladı mı?
Sistemi aktif olarak yaklaşık 3 aydır kullanıyoruz. Operatörlerimizin uyum süreci, verilen eğitimler sonucunda beklediğimizden hızlı oldu. Sağlıklı yapılan işlemler sayesinde defalarca geriye dönüş yapmadığımız için hızımız arttı. Harita kontrol ekibimiz, belli noktaları kontrol ediyor, geri kalan tüm kısımlar makine üzerindeki cihazlar tarafından kontrol ediliyor. Zaten uzaktan kontrol etme şansımız da var. Çalışan personel sayısını zaman içerisinde minimuma indirdik ya da onları farklı bir noktada kullanıyoruz. Yol yapım işinde Sitech olmasaydı harita ekibimizi sürekli şantiyede bulundurmak zorunda kalacaktık. Bu sistemleri, insanların hata yapmasını engelleyici olarak görüyoruz. Karayollarında genelde artı eksi 3 hassasiyetle çalışılıyor.
Biz belediye olarak Sitech sayesinde çok daha iyi sonuçlar elde ediyoruz. İleriki dönemde ihale açtığımız işlerde yüklenicilerimize Sitech sistemlerini şart koşmayı düşünüyoruz. Sistem ayrıca dozer, finişer gibi makinelere de bağlanabiliyor. İşin değişik varyasyonlarında da Sitech’e başvuracağız. İleride Sitech’e daha fazla hâkim olduğumuzda hızımız da aynı oranda artacak. Teknoloji, verimli kullanıldığı sürece hepimizin işine yaracaktır.
“Sitech’in makine kontrol sistemleri konusunda tecrübesini ve servis kabiliyetini biliyoruz.”
Marka olarak neden Sitech’i tercih ettiniz?
Makinelerimizden daha iyi verim almak için piyasayı araştırdık. Bu konuda Sitech’in makine kontrol sistemleri konusunda tecrübesini ve servis kabiliyetini biliyoruz. Borusan Makina ve Güç Sistemleri de her ihtiyacımızda kısa sürede bize ulaşıyorlar. Bu yüzden bildiğimiz bir firmayla yolumuza devam etme kararı aldık.
Teknolojiyle bağınız kontrol sistemleriyle sınırlı kalmıyor, aynı zamanda farklı sahaların projelendirilmesi için çeşitli ekipmanlar da kullanıyorsunuz. Bunlar nelerdir?
İnsansız hava aracı kullanıyoruz. O araç, fotoğraf çekiyor ve fotoğrafın üstünden 3D boyutlandırma yaparak projeyi bunun üstünden geliştiriyoruz. Milimetre hassasiyetli bir ölçüm yapıyoruz. Şu anda çalıştığımız yolun projesini bu sistemle yaptık. Hatta Van Karayolları Bölge Müdürlüğü’nden ziyarete geldiler, verimli olduğunu gördükten sonra onlar da 3 adet insansız hava aracı almışlar.
Makinelerdeki uydu takip sistemlerinden de yararlanıyor musunuz?
Makinelerin lokasyon takibi, verimi, yakıt tüketimi gibi konuların hepsi makine ikmal departmanı tarafından takip ediliyor. Operatörlerimiz de kontrol edildiğini bildiği için kendilerini sürekli geliştiriyorlar.
Ekskavatör operatörü Vedat Yörük: 3 yıldan beri belediye bünyesinde operatör olarak görev yapıyorum. Son 3 aydır makinede Sitech makine kontrol sistemlerini kullanıyoruz. Bu sistem olmadan önce hatalar oldukça her seferinde makineden inip bakmamız gerekiyordu. Şimdi projenin nereden geçtiğini sistem üzerinden görüp sıfıra yakın hatayla devam ediyoruz. Şevin eğimini gösterdiği için şevi daha düzgün çıkarıyoruz. Yol eğimlerinde de aynı şekilde rahatlıkla çalışıyoruz. 150 metrelik şevi 1 günde kesebiliyoruz.
Sitech olmasaydı bu süre 3 günü bulurdu. Örneğin şev keserken taşlı zeminde bazen tek tırnakla kesmek zorunda kalıyoruz. Sistem, bu esnada orta, sağ, sol tırnak şeklinde ölçüler veriyor. Kabin içerisinden bunları ayırabiliyoruz. Gerekirse sağ tırnak vasıtasıyla tek tırnak şeklinde şevi çıkarıyoruz. Yumuşak zeminde ise orta tırnağı seçiyoruz. Ayrıca harita ekibinin projeyi sisteme tek seferde yüklemesi de ayrı bir hız kazandırıyor. Böylece üçüncü bir kişiye gerek kalmıyor. Ekrandan 3 boyutlu olarak her detayı görebiliyoruz. Tüm veriler yüklü olduğundan gece çalışmalarında da hiçbir sorun olmuyor.
Kullanımı rahat ve işi kolaylaştırdığı için sistemi öğrenmek isteyen birçok operatör var. Öğrenmesi fazla zaman almıyor. 1,5 ay içerisinde belediyemizin şantiyesinde kendimizi geliştirdik. Bundan sonrasında yapacağımız tüm yolların hepsi planlı ve kaliteli olacak. Vatandaşlarımız da bunu fark edecek.
Greyder operatörü Ekrem Ercan:
7 yıllık operatörlük geçmişim bulunuyor. Greyder, kullanması zor bir makine fakat Caterpillar’ın joystickli greyderleri güç ve konfor açısından kendisini hissettiren bir makine. Joystickli olması, işin yüzde 30 daha verimli yapılmasını sağlıyor. Tek bir hareketle istediğimiz manevrayı verebiliyoruz. Böylece kollarımız daha az yoruluyor.
Makinede kullandığımız Sitech kontrol sistemini yol yapımı, ince malzeme veya bypass malzemesinde kullanıyoruz. Sisteme ilk etapta yolun koordinatları yükleniyor. Sonrasında mühendislerin yaptığı çalışmanın makineye yüklenmesiyle birlikte biz devreye giriyoruz. Verilen koordinatlar doğrultusunda çalışıyoruz. Harita ekibine ihtiyacımız kalmıyor.
Bıçak indirme-kaldırma operasyonlarını sistem kendisi ayarlıyor. Sadece sahada bir engebe ya da sıkıntılı bir durum varsa ona müdahale edip aynı şekilde çalışmaya devam ediyoruz. İnce işlerin hepsini Sitech çözüyor. Sitech’i tüm operatörler için tavsiye ediyoruz.
Sitech makine kontrol sistemlerinin ana bileşenleri ve temel çalışma prensibi hakkında:
Kontrol sistemlerinin ana bileşenleri uydu konumlama ve yersel konumlama yardımı olmak üzere 2 kısma ayrılıyor. Projede istenilen hassasiyete göre müşteriler yönlendiriliyor. Kaba tesviye gibi 2 cm hassasiyetin yeterli olduğu çalışmalarda 3D GNSS sistemleri yardımıyla makineye konumsal bilgi veriliyor. Çalışmak istenilen hassasiyet mm ise veya tünel gibi GNSS sinyallerinin almakta sorun yaşanacağı bir çalışma ortamı var ise, Totalstation (UTS) yardımı ile bu konumlandırma gerçekleştiriliyor. Anlık konumlama bilgisini alan iş makinelerine yüklenmiş ve akıllandırılmış proje verisiyle birlikte, kaba hatanın elimine edildiği operatörler için üst düzey bir proje asistanı ortaya çıkıyor.
Sitech makine kontrol sistemlerinin sunduğu avantajlar:
• Makineler, konum bilgilerini anlık alıp mevcut projeyle eşzamanlı çalıştığı için yüzde 30 zaman tasarrufu sağlandığı belirtiliyor.
• Ofset kazığı çakmadan, tel germeden iş başlayabiliyor.
• Operatörleri yönlendirmek için saha içerisinde dolaşan personele gerek kalmadığından, oluşabilecek iş kazalarının önüne geçiliyor.
• Yüksek hassasiyet sayesinde fazla kazı sebebi ile oluşan ek nakliye masrafları ortadan kalktığı gibi fazla dolgu ve dolgu malzemesi ile oluşan maliyetler de optimum seviyeye çekiliyor.
• Tesviye sistemlerinde, pas sayılarında veya kova hareketlerinde yüzde 50 azalma sağlanıyor. Bu da genele yansıtıldığında yüzde 40 yakıt tasarrufu anlamına geldiği vurgulanıyor.
• Yapılan işler sürekli kayıt altında olduğu için bir sonraki adımda teknik personel tecrübeli olabiliyor.
• Ofis çalışanları; projenin durumunu, yapılan işin miktarını, doğruluğunu eşzamanlı olarak ofislerinden takip edebiliyor.
• Sistemin kullanılması, projelerin belirlenen zamandan daha önce teslimini sağlıyor. Böylece şantiye işletme maliyetlerini gözler görülür düzeyde azalma görülüyor. Sistem maliyetini 3 ila 4 ay içerisinde çıkartıp şantiyelere kaliteli işçilik, daha fazla iş güvenliği ve yakıt tasarrufunu garanti ediyor.
